- Μανουέλ
- (Manuel). Όνομα δύο βασιλιάδων της Πορτογαλίας. 1. Μ. Α’ ο Τυχερός (Αλκουτέτσε 1469 – Λισαβόνα 1521). Βασιλιάς της Πορτογαλίας (1495-1521). Ήταν δισέγγονος του Ιωάννη Α’ (1357-1433). Διαδέχτηκε τον εξάδελφό του Ιωάννη Β’ (1481-1495), ο οποίος του παρέδωσε τον θρόνο, Η βασιλεία του συνδέθηκε με την αποικιακή επέκταση της Πορτογαλίας, από την οποία η χώρα προσπορίστηκε τεράστιο πλούτο. Χρηματοδότησε την αποστολή του μεγάλου θαλασσοπόρου Βάσκο ντε Γάμα, η οποία είχε αποτέλεσμα την ανακάλυψη της θαλάσσιας οδού που οδηγούσε στην Ινδία παρακάμπτωντας το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, και αργότερα το ταξίδι του Πέδρου Αλβάρες Καμπράλ, ο οποίος αντίκρισε τη Βραζιλία και την ανακήρυξε πορτογαλική. Άλλες πορτογαλικές αποστολές εξερευνούσαν τη Βόρεια Αμερική. Ο Αλφόνσο ντε Αλμπουκέρκε, εξερεύνησε τη Μαλαϊκή χερσόνησο και διαδέχτηκε τον Ντομ Φρανσίσκου ντε Αλμέιντα στην αντιβασιλεία των Ινδιών. Με τον πλούτο που συσσώρευσε, ο Μ. συντηρούσε μια πολυτελέστατη Αυλή και στήριξε τις τέχνες, κυρίως την αρχιτεκτονική, η οποία χαρακτηρίστηκε από τον ιδιότυπο ρυθμό που ονομάστηκε προς τιμήν του μανουελινός (βλ. λ.). Ο θρησκευτικός φανατισμός του τον οδήγησε να προχωρήσει σε εκστρατείες εναντίων των Τούρκων, αλλά και σε διωγμούς και εκπατρισμό των Εβραίων της Πορτογαλίας (1497-98). 2. Μ. Β’ (Λισαβόνα 1889 – Λονδίνο 1932). Τελευταίος βασιλιάς της Πορτογαλίας (1908-1910). Ήταν ο νεότερος γιος του βασιλια Καρόλου (1889-1908). Ανήλθε στον θρόνο μετά τη δολοφονία του πατέρα του και του αδελφού του πρίγκιπα διαδόχου Λουίς Φελίπε, από αντιπάλους του δικτάτορα Ζουάουν Φράνκου, ο οποίος στη συνέχεια παραιτήθηκε. Ο Μ. διόρισε κυβέρνηση η οποία αναγκάστηκε να προκηρύξει εκλογές, στις οποίες επικράτησαν οι οπαδοί της δημοκρατίας. Το 1910 ξέσπασε επανάσταση και ο Μ. κατέφυγε στην Αγγλία, όπου έζησε έως τον θάνατό του, ασχολούμενος με τη συλλογή βιβλίων.
Dictionary of Greek. 2013.